Rusça bazı literatürlerde, özellikle de Orta Asya menşeli kaynaklarda, altın tarihi rolünün en yoğun olduğu dönemlerde çögen/çevgenin “Türk Atlı Bozkır Kültürü'nün ürünü olduğu birçok yönüyle görülebilmiştir. Çalışmada; çöğenin Türk toplumlarının sosyo-ekonomik ve kültürel hayatları içindeki yerini belirlemek, Türk spor tarihine doğru yansıtmak, çöğenin dünya spor tarihi içindeki Türklere ait cılız rolünü güçlendirerek hak ettiği yere getirebilmek amaçlanmıştır.
İlk olarak 841 yılında Yenisey’de ve 946’da Islık Köl’de Kırgız Türkleri tarafından, bundan sonraki tüm Türk devletlerinde de oynandığı görülmüştür. Türk temel eserlerinde, ebedi metinlerinde tıp kitaplarında görülen çöğen, mitolojisinde görülmemiştir. Ancak, bazı yazarların mitolojiyi temel eserlerden öne çıkardıkları anlaşılmıştır. Atın tarihi rolünü yitirmesi ile birlikte çöğenin Türk toplumları arasındaki icra ettiği birçok fonksiyonlarını yitirdiği görülmüş, Türk toplumlarında bu spor yapılmamaya ve unutulmaya başlanmıştır.
1912 yılında İstanbul’da İngilizler tarafından oynanan Polo, bu tarihten sonra Türkiye’de oynanmamıştır. 1972 yılında Frunze / Bişkek’de “çevken”, “gil-git” veya “pulu” adıyla oynanmaktadır. Modern adıyla polo ise, refah düzeyi yüksek sosyal sınıflar tarafından oynanmaya devam edilmektedir.
Türkmen, M. " Dünden Bugüne Türk Toplumlarında Çevgen / Çöğen / Çevgan /Polo Oyununa Genel Bakış Türk Dünyası Araştırmaları/Researches About The Turks All Around The World -ISSN: 0255 – 0644, Kasım-Aralık, Sayı: 183, s.: 479-492.
Tam metin için tıklayınız.